Deze case study beschrijft de visie van dbv op een hedendaagse, en tegelijkertijd future-proof organisatie van de werkomgeving. De case wordt geïllustreerd door een aantal referentieprojecten waar dbv haar visie op "Het Nieuwe Werken" heeft mogen realiseren.
Werken in het kennistijdperk
De wereld om ons heen is gegroeid vanuit een industrieel denken naar een nieuwe oriëntatie. Het industriële tijdperk heeft ons slimmer, welvarender en veeleisender gemaakt. De opkomst en de razendsnelle ontwikkeling van informatietechnologie brengt ons nu in een nieuw tijdperk, wat tot gevolg heeft dat organisaties zich opnieuw moeten oriënteren. Waar het industriële tijdperk vooral behoefte had aan standaardisering en controle op de maakbaarheid van processen, vraagt het nieuwe tijdperk vooral om uitwisseling van kennis, kennisdelen, diversiteit en differentiatie en hecht derhalve meer waarde aan creativiteit, communicatie en samenwerking.
Het Nieuwe Werken is dus een manier van werken en samenwerken, veelal ondersteund door technologie, gericht op het verbeteren van de productiviteit, werkplezier, werk-privé-balans, concurrentievermogen en het reduceren van de milieudruk.
Long life – loose fit
Long life – loose fit: een duurzaam gebouw met een lange levensduur, dat door zijn flexibiliteit een veelheid aan gebruiksscenario's aankan.
Vormen de werkprocessen nog wel een goede basis voor het ontwerpen van een duurzame werkomgeving?
Bij Het Nieuwe Werken wordt de dynamiek van de activiteiten opgevangen in het gedrag van de werkers zelf. De medewerker zoekt op elk moment een plek die het beste past bij de werkzaamheden die hij wil uitvoeren en de behoefte aan contact met collega’s en anderen.
Zo is de mobiliteit binnen een gebouw of campus gunstig voor het flexibel houden van de pasvorm tussen de organisatie en haar huisvesting.
Het verhoogt de kans op ontmoetingen tussen mensen, zodat dwarsverbanden in een organisatie worden gelegd. Bovendien is het gezond om regelmatig te bewegen, het stimuleert afwisseling van houding.
Het Nieuwe Werken levert vrijheid op: mensen kunnen zelf bepalen op welke plekken ze willen werken, dit mede aan de hand van de gebruiksmogelijkheden van de omgeving.
Als die bewegingsvrijheid wordt gebruikt om duurzame werkpatronen te ontwikkelen, kunnen organisaties hun effectiviteit en flexibiliteit vergroten én hun ecologische footprint verkleinen. Zelfs zonder kostenverhoging.
Het Nieuwe Werken & duurzaamheid
Gebouwen zijn in hun huidige vorm namelijk verantwoordelijk voor ruim 35 procent van de uitstoot van CO2 en zijn de grootste bron van afval.
Zowel ontwerpers als gebruikers van gebouwen dragen hiertoe bij. Om deze negatieve ecologische trend om te buigen kan het ontwikkelen van duurzame werkpatronen een grote bijdrage leveren.
Deze patronen zijn het resultaat van drie activiteiten:
- Groen denken: het besef van de noodzaak om duurzame oplossingen te ontwikkelen voor vermindering van de CO2-uitstoot en de uitputting van grondstoffen.
- Groen bouwen: het ontwikkelen van duurzame oplossingen voor gebouwen en installaties in relatie tot hun omgeving.
- Groen gebruiken: de juiste manier van gebruiken, zodat groene ideeën en gebouwen ook werkelijk duurzaam functioneren.
Het Nieuwe Werken geeft de voorkeur aan het ‘verplaatsen van bits’ boven het ‘verplaatsen van atomen’. De voordelen zijn duidelijk: het bespaart energie en geld.
"Ruimte voor het individu (personeel, cliënteel) met oog en hart voor het algemeen belang (organisatie)".
Het kantoor is niet langer de plek om louter te werken, maar wordt in toenemende mate een ontmoetingsplek. De taak van de architect is daarom duidelijk: het creëren van een productieve, duurzame, inspirerende en teamprestatie bevorderende werkomgeving.
De fysieke werkomgeving dient te evolueren naar:
- Het effectieve kantoor: onderscheid tussen communicatiewerk en concentratiewerk, met specifieke plekken speciaal aangepast hiervoor.
- Het efficiënte kantoor: rekening houden met bezettingsgraad van werkplekken, elimineren van nutteloze m2 zoals gangen, kastruimten ed.
- Kantoor als ontmoetingsplaats: de plaats waar je formeel en informeel met elkaar afstemt, de verbinding met elkaar (het wij-gevoel)
- Kantoor als visitekaartje
project: SAC Beringen
Omwille van onze expertise inzake “Het Nieuwe Werken”, heeft de Stad Beringen dbv architecten aangesteld om haar nieuwe Stedelijk Administratief Centrum (SAC) volledig in te richten.
Het gebouw is het nieuwe gezicht geworden van de lokale overheid naar haar burgers toe, en heeft dus een bijzonder representatief karakter. Naast de publieke functies van onthaal en contactbalies op het gelijkvloers en de raadzaal op de bovenste verdieping, bevat het SAC 3 verdiepingen die voorbehouden worden voor de kantoorfuncties van de medewerkers.
Door binnen het ontwerp verschillende manieren van werken aan te bieden krijgt de werknemer de kans om, afhankelijk van zijn mood en feeling, zijn dag creatief en inspirerend in te vullen en zo productief te werken.
Bij het betreden van de verdieping kom je dadelijk in het hart van de werkomgeving waar de werknemers elkaar ontmoeten aan de koffie voor een praatje, het kopiëren, het opbergen van persoonlijke spullen. Men komt binnen in een gemoedelijke huiselijke sfeer, zodat werken een beetje thuiskomen is.
Aan de inkom / ontspanningszone vormt een branding wall een beeld van de werksfeer en een verduidelijking van op welke verdieping men zich bevindt.
Vanuit dit hart verdelen de werknemers zich in groepen van 4 tot 12 personen naar de landschapskantoren rondom de centrale kern. In totaal zijn er 68 werkplekken en 4 individuele open werkhubs. Deze werkplekken worden elektrisch zit-staand voorzien zodat de gebruiker gedurende zijn werkdag verschillende houdingen kan aannemen. Ze zijn snel aanpasbaar wat flexwerken positief beïnvloed. Alle werkplekken zijn gelokaliseerd aan de buitenramen: dit verzekert een goede lichtinval en voldoende contact met de buitenwereld tijdens het werken.
In de buurt van elke werkzone werden communicatie- en focusruimten voorzien waar de werknemers zich in kunnen terugtrekken om voor een bepaalde duur te werken, een face-to-face of stand-up meeting te houden, een telefoongesprek te voeren, een brainstormsessie te doen, etc. Deze zijn niet te reserveren en kunnen vrij gebruikt worden. In totaal zijn er 12 dergelijke uitwijkplekken. Ze zijn te bereiken zonder de andere werkplekken te doorkruisen. De lokalen hebben een warme huiselijke sfeer en bieden verschillende manieren van zitten aan zodat iedereen zijn eigen ergonomisch comfort kan kiezen.
project: eigen kantoren
dbv architecten
In 2017 veranderde dbv haar eigen werking door de principes van Het Nieuwe Werken op haar eigen werkvloer te implementeren. Enerzijds had dbv door uitbreiding meer werkplekken nodig, anderzijds waren we ook op zoek naar een grotere verscheidenheid aan werkplekken binnen het landschapskantoor, waaronder een aantal focusboxen en communicatieruimten voor online meetings of kleine interne meetings.
De oorspronkelijke ruimte voorbehouden als koffiecorner was eveneens te klein geworden. Dit hebben we uitgebreid en gecentraliseerd bij het binnenkomen zodat ook hier een dubbele functie aangegeven kon worden, als aanlandplek of om vertegenwoordigers kort te ontmoeten.
Weerszijden zijn er nog 2 loungehoeken voorzien. Eén doet dienst voor een informeel gesprek en één als bibliotheek/leeszone.
Klik hier voor de projectpagina van kantoren dbv architecten
project: J&J Gebouw 102
Dit project beoogt de grondige renovatie van een bestaand kantoorgebouw BE102 gelegen op de campus van Janssen Pharmaceutica, zowel energetisch als op vlak van inrichting.
Het kantoorgebouw 102 werd opgericht in 1975 en is geconcipieerd als een traditioneel kantoorgebouw met op kantoorniveaus 1 t/m 7 individuele kantoren voor 1 tot maximaal 4 personen gelegen aan een buitengevel rondom een vaste betonnen kern met twee traphuizen, twee liften, schachten en sanitair. Het gebouw wordt volledig gestript tot op het betonskelet en opnieuw bekleed met een duurzame gebouwschil. Er komt een aansluiting op het recent op de campus geïnstalleerde geothermisch warmwaternet. De kantoren worden ingericht comform het Nieuwe Werken, met aandacht voor flexibliteit, stimuleren van ‘ontmoeting’ en het creëren van een aangename en huiselijke sfeer. Op gelijkvloers blijven de functies van vergaderzalen en kleine lunchruimtes behouden in een geheel nieuwe setting.
Klik hier voor de projectpagina van J&J Gebouw 102
project: Punch Powertrain R&D2
Punch Powertrain wil de grootste onafhankelijke fabrikant van autotransmissiesystemen ter wereld zijn. De productie is grotendeels in Azië gevestigd, terwijl de campus te Sint-Truiden de uitvalsbasis is voor de wereldwijde research & development. Het bedrijf kreeg in 2016 de Trends Gazelle Award (snelst groeiende onderneming van Vlaanderen en Brussel). Punch heeft door zijn groei een continue nood aan uitbreiding van kantooroppervlakte om zijn R&D-medewerkers te huisvesten.
R&D2 is het meest recente gebouw dat opgeleverd werd op deze site. Het betreft een compact torenvolume van 7 verdiepingen dat als landmark/baken fungeert om de campus een gezicht te geven naar de wijde omgeving toe.
Intern werden de principes van “Het Nieuwe Werken” toegepast om de kantoorruimtes te organiseren. Het quasi vierkante grondplan is uitermate geschikt om de open werkplekken langs de 4 gevels te plaatsen (natuurlijk daglicht), terwijl de kern voorbehouden wordt voor de concentratie- en overlegfaciliteiten.
De toegang tot de werkvloer bevindt zich in de linkeronderhoek en komt uit op een open inkomzone met de lockers. Vanuit deze inkomzone verspreiden de gebruikers zich naar één van de 4 landschapskantoren. Iedere gebruiker kan zich verplaatsen naar zijn/haar landschapskantoor zonder de andere landschapskantoren te verstoren. Dit gebeurt via de centrale kern met verschillende afgesloten besprekingsruimten, een verpooshoek en voldoende circulatie.
